حج عربی (جلسه176) شنبه 1400/03/22
اعوذ بالله من الشيطان الرجيم
بسم الله الرحمن الرحيم
والحمدلله رب العالمين وصلى الله على سيدنا رسول الله وآله الطبين الطاهرين المعصومين واللعنة الدائمة على اعدائهم أجمعين اللهم وفقنا وجميع المشتغلين وارحمنا برحمتك يا ارحم الراحمين
كان الكلام بالنسبة إلى فروع الإستطاعة ومن أول البحث تقريباً من أوائل البحث تعرضنا لهذه النكتة بأنّ فروع الإستطاعة إنصافاً في كتاب العروة فروع كثيرة حتى في كتب التي الآن بعنوان مناسك لا توجد بهذا العدد على ما ببالي اللهم إن أكون مشتبه أو كتب جديدة ، تعرض في المسألة الرابعة لمسألة الراحلة وأنّ الراحلة لا بد منها في إعتبار الإستطاعة وسبق أن قال لمطلق ما واللازم وجود ما يناسب حاله بحسب القوة والضعف صحيح كلامه قوة والضعف بل الظاهر من حيث الضعة والشرف هذا محل كلام ، وإلا بلاحظ القوة والضعف فمسلم فنحن إن شاء الله تعالى من الآن نذكر ، ذكرنا سابقاً لكن نؤكد هذه النكتة لما نتكلم عن الإستطاعة كما قال الماتن رحمه الله مرادنا أنّ الإستطاعة شرط لوجوب السفر إلى الحج لكن مراد الماتن ومراد المشهور شرط لأصل وجوب الحج صار واضح ؟ فهذه النكتة تراعى من أول المسائل لآخر المسائل في مسائل الإستطاعة الفرق بينها وبين المشهور هؤلاء يرون فأصل المطلب الإستطاعة يعني سهولة السفر هذا مسلم
- آنها پیش فرض گرفتند
- ها
هؤلاء إعتبروا سهولة السفر أو إستطاعة بمعنى قدرة خوب هذا إشتباه سهولة بمعنى القدرة سهولة السفر إعتبروها في وجوب الحج شرطاً لوجوب الحج ونحن إعتبرناها شرطاً لوجوب السفر إلى الحج ، فيلاحظ هذا الفرق وإن شاء الله نتعرض للفروع بسرعة أكثر بإعتبار أنّ هذه النكتة تبين ، أما بحسب القوة والضعف إذا فرضنا أنّ هذا الشخص لا يستطيع أن يركب سيارة لا بد أن يركب طائرة للحج لكن هو عنده إمكانية فلوس السيارة موجود لكن فلوس الطائرة لا فهل هو مستطيع لا ليس مستطيعاً لأنّ السفر ليس سهلاً له ، لا يتمكن … هو لعله مثلاً يقع في مشكلة كبيرة سفر ليس سهلاً له المشكلة مع السيارة ليس سهل نعم مع الطائرة سهل له لكن إفلوس الطائرة ما عنده ، أو بإصطلاح اليوم تيكت بليط بإصطلاح تيكت يعني بليط تيكت الطائرة لا يوجد عنده لا يستطيع أن يركب الطائرة ولكن هو لا بد أن يركب بحسب حاله ومزاجه بالسيارة زحمة عليه طبعاً حينئذ لا يجب عليه الحج على الرأي القوم ولا يجب عليه خروج إلى الحج على رأينا صار واضح ؟ إنما الكلام إذا فرضنا لا يتمكن من السفر بس مو مناسب يعني عرفاً حتى إذا يرونه بهذه الحالة قد يستهزئون قد يقولون هذا تصنع هذا تصنع هذا كذا فبحسب الشرف السيارة لا تتناسب معه بحسب شرفه الإجتماعي لكن الطائرة مناسبة له لكن إفلوس الطائرة ما عنده إفلوس السيارة عنده فهل هذا يجب الخروج … هل حصلت له إستطاعة السبيل ، سهولة السفر إنصافاً لا الأمر العرفي يلاحظ في ذلك ، قلنا لا تلاحظ القوة إنما تلاحظ سهولة السفر
- یعنی اگر به مشقتش می اندازد ؟
- نه به مشقت نه اصلا مناسبش نیست دو روز در راه است تحمل میکند هیچ چیزی هم نمیشود اما منشاء بی آبرویی است اصلا خیلی به اهانت برخورد میکند ، یا فرض کنید ماشینها یک ماشینهایی است که افراد خیلی پست و فحاش و بد زبان و اصلا بیاید در خیابان ببیند او را می گویند این آقا چرا این کار را کرده مثلا چطور سوار این ماشین شده چرا ، همین کافی است دیگر سهولت سفر ندارد دیگر نمیخواهد که حتما مشقت ، مشقت که مسلم است عرض کردیم مشقت إنما الكلام شرف و ضعة وشرف
- یعنی جایگاه اجتماعیش را خراب میکند
- اها جایگاه اجتماعیش مردم میگویند چرا این کار را کرد بعضی ها اصلا میگویند این بازی در آورده عمدا این کار را کرده آبروی خودش را برده چرا در این ماشین سوار شده خوب میشود دیگر پیش می آید دیگر قضایای اجتماعی است انصافا هم انصافا چون عنوان سهولت السفر یک امر عرفی است انصافا نمیشود بگوییم این سفر برای این آقا سهل است هر شهری که میرود هر جایی که میرود می بینند او را مثلا منشاء مهانت اوست واضلال او است این معلوم نیست که استطاعت پیدا بکند اگر استطاعت سبیل پیدا نکرد لا يجب عليه الحج على مبنى القوم ولا يجب عليه الخروج على ما سلكناه
المسألة … ثم هو قال وذلك لحكومة قاعدة النفي العسر والحرج على الإطلاقات شرحنا بأنّه في هذا المجال لا نحتاج إلى حكومة قاعدة النفي العسر والحرج لأنّ الموضوع عبارة عن سهولة السفر ، لا نحتاج أن نقول هذا السفر حرج عليه فلا يذهب لا، لا حاجة إليه ، هذا هم شرحنا مفصلاً ، يعني مسألة لا ضرر ومسألة القرعة ومسألة لا حرج أمس تعرضنا لكلياتها ، قال رحمه الله المسألة الخامسة إذا لم تكن عنده زاد ولكن كان كسوباً يمكنه تحصيله يعني بعبارة أخرى الزاد ليس حاصلاً يتحصل يحصله لكن بالكسب في الطريق لأكله وشربه وغيرهما من بعض حوائجه مثلاً بإصطلاح السيد الخوئي حلاق آرایشگر في الطريق يحلق رؤوس الناس ويحصل مال ويذهب إلى الحج يا مثل زمان ما مداح مثلا يقراء قصائد دينية كذا ويحصل مال يعني النكتة الفنية مال ما عنده لكن يمكنه تحصيله ، هؤلاء يريدون أن يقولوا المهم حصوله ، النكتة في ذلك حصول الزاد لا تحصيله ، اها روشن شد نکته فنی بل يمكنه تحصيله بالكسب في الطريق ، لكن هذا كله أنا أتصور من جهة التقيد باللفظ الإعتبار بسهولة السفر ، بالكسب في الطريق لأكله وشربه وغيرهما من بعض حوائجه هل يجب عليه قال لا ، الأقوى عدمه وإن كان أحوط هذا ما أفاده الماتن رحمه الله لا بأس أن أقراء عبارة السيد ذهب بعضهم إلى أنّه لو لم يجد الزاد بالفعل لكن كان كسوباً يتمكن من الإكتساب في الطريق لكل يوم قدر ما يكفيه ، كالحلاق وجب عليه الحج لصدق الإستطاعة ، ثم قال الأستاد ولكن الظاهر عدم الوجوب لأنّ العبرة في التمكن من الزاد بالوجدان الفعلي والإستطاعة إنما تصدق في صورة التمكن لو كان التعبير كما قلنا أفضل ، الإستطاعة في صورة حصول الزاد لا في صورة تحصيل الزاد نكتة السيد اليزدي هو هذا قال يمكنه تحصيله يعني كأنما يريد أن يشير أهم شيء أن يكون حصول لا تحصيل والتمكن من الإكتساب ، ها قال من تحصيل هو قال الأستاد من قبيل تحصيل الإستطاعة صحيح ، ويصدق عليه أنّه ليس له زاد يعني يصدق عليه ليس حاصلاً عنده لأنّ الظاهر من قوله له زاد وراحلة أن يكون مستولياً عليهما بالفعل ، إما بملك أو ببذل مثلاً ، ولا يصدق الإستيلاء على الزاد بالفعل بمجرد التمكن من إكتساب الزاد في الطريق لا يصدق عليه ما أفاده رحمهما الله إنصافاً محل إشكال ومحل … أولاً أنا لا أدري لعل بعض الآخر تمسك أولاً عندنا روايات لا تحل الصدقة لذي مرة سبيل مرة يعني قوة رواية معروفة عن رسول الله لا تحل الصدقة لذي مرة ذو مرة فاستوى والقدرها نزلةً أخرى ، مرة بمعنى القوة لا تحل الصدقة لذي مرة سبيل ، الآن في … لعله تعرضنا لأبحاث الزكات قبل أكثر من عشرين سنة خمس وعشرين سنة لكن الآن في بالي الرواية عند السنة صحيح وعندنا أيضاً أظنه صحيحة أظن قوياً
- قرب الإسناد لغني ولا لذي مرة سبيل حالا آن ابوالبختری
- نه آنکه کذاب است آن هیچ نه این که خراب است
- برويم كافي ، کافی هم این را ندارد کافی ،
- پس شاید نووی است مشهور کافی ندارد کسی دیگر ندارد ذي مرة
- الان عرض میکنم
- اما به نظرم مرادفش آمده اگر ذی مرة نیست
- بله إنّ الصدقة لا تحل لمحترف ولا ذي مرة سوي قوي حماد بن عيسى عن حريز بن عبدالله عن زرارة
- صحیح است نه حماد از کجا قبلش ؟ قرب الاسناد است ؟
- نه کافی است
- حماد چه کسی ؟ ها حماد عطف کرده به علی ابن ابراهیم عن ابیه ،
- ظاهرا
- بله دیگر حدیث قبلیش اینطور است
- بله احسنت
- ما در هوا میخوانیم
- با واسطه هم هست زراره و …
- بله مشکل ندارد عرض کردم در ذهنم این است که این روایت در طرق اصحاب ، سنی ها هم دارند ، آن لغني بود لمحترف ولا ذي مرة ، خوب ذي مرة سوي ليس غنياً بالفعل متمكن
- این حدیث را برای چه عنوان فرمودید ؟
- معلوم میشود صدق غنا میکند ولو انسان تمکن داشته باشد، یعنی یک دفعه آدم پولدار است صدقه میتواند بدهد پول ندارد کار میکند خوب نمیتواند صدقه بگیرد، ذي مرة کسی که قوت دارد میرود روزانه کار میکند پول میگیرد
- استعداد تحصیل دارد
- اها استعداد تحصیل
- این هم برایش حرام است
- این هم برایش حرام است لا تحل الصدقة لغني ولا لذي مرة يعني ذی مرة سوی مثل غنی است فرق نمیکند
- خوب آن وقت این طرف بحث حج که فرمودید
- استطاعت با زاد هم میشود تمکن هم داشته باشد همان است چه فرقی میکند ؟
خصوصاً إذا فرضنا أنّ عمله هو هذا أصلاً شغله حلاق هو في بلده يعيش من طريق الحلاقة حلاقة یعنی سر تراشی صار الآن حملة جماعة يروحون للج هو نفس العمل يسويه في طريق الحج يحصل مال هذا لا يستطيع ، أو مداح بإصطلاح يقراء قصائد دينية هو شغله هذا الآن هم يأخذون معهم في الطريق فإذا أخذوه للحج وهو شغله مداح يقراء قصائد دينية يأخذ مال ليس مستطيعاً
- اگر حصول و تحصیل را بخواهیم فرق بگذاریم که آن …
- خوب آن لفظی است بحث لفظی است معلوم میشود قوه قریبه از فعل هم مثل فعلیت است ، بله اگر میخواهد زندگی بکند مثلا إذا يريد يعيش ويحصل مال وتحرم عليه الصدقة يحتاج أن يدرس دراسة مثلاً كذا خمسة أشهر سنة بعد ذلك يعطى له شغل بالشغل هذا يستغني عن الزكاة لا بد إذا سنة لا بد أنّه يأخذ من زكاة ولذا هذا يسمى القوة البعيدة ، فعندنا قوة بعيدة وقوة قريبة ، يعني الآن بالفعل هو يتمكن من ال… فرض کن برق کار است همین را الان میرود کار میکند زندگی میکند ، خوب لا تحل الصدقة له اما تا بخواهد برق کاری یاد بگیرد پنج ماه طول میکشد اما الان برق کار نیست این را اصطلاحا میگویند قوه بعیده یاد که گرفت بله آن وقت دیگر احتیاج به پول ندارد ،
- همان بالقوه وبالفعل
- نه دیگر قوه قریبه هم فعلیت است میخواهم این را بگویم قوه قریبه بنا است دیگر باید کار کند الان پول ندارد صبح است میرود کار میکند عصر به او پول میدهند، این لذي مرة سوي …
- اها قوه بعیده یعنی هنوز است
- اها یاد نگرفته است ، روشن شد ؟ بله آقا
- اولین بار است میشنوم
- عجب روزگاری است
- چرا بالقوه و بالفعل را میدانم اما این را
- میخواهید این را از کتب اهل سنت هم بیاورید لذي مرة شاید فکر میکنم شاید در بخاری هم باشد ، لا تحل الصدقة لذي مرة سوي ذي مرة را بیاورید ، همان ذي مرة را فقط بیاورید نمیخواهد همه اش را بیاورید ، صار واضح ؟
أنا في تصوري إنصافاً ما أفاده السيدان الجليلان إنما هذا كأنما فقط تصرف في اللفظ حصول وتحصيل هو تحصيل إذا كان بقوة قريبة بمنزلة الحصول أي فرق بينهما التحصيل والحصول بمعنى واحد ، من ناحية اللفظ يقول من كان له زاد مثل من كان له مال ، لا تحل ، تأملوا في المطلب قال لا تحل الصدقة لغني ولا لذي مرة سوي ، يعني ذي مرة سوي من مصاديق الغني ، نعم إذا فرضنا هو ذي مرة سوي لكن شغل لا يوجد الآن تحل له الصدقة فالمراد لذلك القوة القريبة من الفعلية بحيث أنّه عرفاً يصدق عليه أنّه فعلاً موجود ،
- بخاری دارد اما در تاریخ الکبیرش دارد حضرت استاد
- عجب ،
- من ندیدم در … سنن ترمذی هم دارد
- خوب سنن را بیاورید چون خودش میگوید هذا حديث حسن صحيح بعد میگوید
- کدام را حضرت استاد ؟
- ترمذی ، ترمذی بعد از حدیث چیزش میکند
- میگوید هذا الحديث عند بعض أهل العلم على المسألة همین دیگر چیزی ندارد ،
- تمام شد ؟
- ووجه هذا الحديث عند بعض أهل العلم
- وجه نه اولش قال أبوعيسى ، حدیثی که اولا حدیث را بخوانید سندش را تا من ببینیم شاید خودم یادم بیاید که صحیح است یا نه ، عبارت خود ترمذی را بخوانید به نظرم بیش از ترمذی باشد
- یعنی چه بیش از ترمذی باشد ؟
- یعنی شاید نسائی داشته باشد مسلم دارد
- بله اینها دارند
- نه میخواهم بگویم بعید است به تذمری باشد بله حالا عبارت ترمذی را بخوانید
- حدثنا علي بن سعيد كندي
- خوب این یکی از مشایخش است
- بله حدثنا عبدالرحيم بن سليمان عن مجالد عن عامر الشعبي عن حبشي بن جنادة قال سمعت رسول الله
- این که خوب است ظاهرش خوب است دیگر
- صلى الله عليه وآله يقول في حجة الوداع فهو واقف بعرفة أتاه
- روز نهم
- أتاه أعرابي فأخذ بطرف ردائه فسأله إياه وأعطاه وذهب وعند ذلك حرمت المسألة فقال رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم ،
- حرمت المسألة يعني دیگه مردم سوال نکنند گدایی نکنند دیگر آمد با رسول الله این کار راکرد ،
- أنّ المسألة لا تحل لغني ولا لذي مرة سوي إلا لذي فقر مدقع
- مدقع ، کوبنده بکوبد او را فقری که او را بکوبد
- مدقع أو غرم
- هرم پیرمرد فرتوت از کار افتاده پیر فرتوت
- دیگر چیز خاصی ندارد
- اینجا مساله دارد روایت ما صدقه دارد يعني ما سؤال اصلا سؤال نکند گدایی سوال کردن آن وقت بعد چه دارد قال ابوعیسی
- نه هیچ چیز ندارد اینجا دیگر چیزی ندارد ،
- نه ذیلش بعدش میگوید خودش قال أبو عيسى
- ها أبوعيسى هذا حديث غريب من هذا الوجه
- غريب
- غريب با غين
- بله ميدانم از این طریقش میگوید عجیب است یعنی شاهد ندارد به اصطلاح ، از این سندی که برگردد به عامر شعبی و اینها عامر بن شراحیل بفرمایید
- همین دیگر
- ووجه هذا الحديث عند بعضهم ، شما خواندید یک عبارتی اول
- نه آن یک جای دیگرش بود این اصلا یک جای دیگری بود،
- آن وقت این چیز را دارد سلسله احادیث الصحیحه را دارد
- الان می بینم ، سلسله …
- سلسلة الأحادیث الصحیحة را ببینید
- نه اینجا ندارد
- ذي مرة ، لذي مرة ندارد ؟
- لذي مرة زدم ندارد
- پس در سلسله احادیث الضعیفة آورده بعید است ؟
- در مجروحین دیدم آورده در مجروحین
- نه سلسلة الاحادیث الصحیحة برای این چیز است برای این معاصر ماست البانی است ،
- نه نیست این را نیاورده حالا اگر جای دیگر هست نمیدانم
- خوب اگر نیاورده در سلسله احادیث الضعیفه آورده جامع صغیر را بزنید
- چه ؟
- جامع الصغیر ، الجامع الصغير ،
- جامع الصغیر
- لا تحل المسألة طبق این عنوان
- ضعيف الجامع الصغير وزيادته این را هم دارد در کتاب این است ابوعبدالرحمن محمد ناصر الدين این را دارد ،
- خوب این همین ناصرالدین چیز است دیگر همین البانی است
- این را ندارد ، إنّ ألمسألة لا تحل لغني ولا لذي مرة
- همینجا دارد زیاده ؟
- اینجا …
- این إنّ المسألة را از کجا خواندید ؟ از خود جامع الصغیر خواندید ؟
- نه ضعیف الجامع ، این را ضعیف میداند کتابی است که اینها را ضعیف میداند
- میدانم بعد بخوانید عبارتش را بعد از آوردنش ، این برای البانی است دیگر معلوم میشود جزو سلسله احادیث صحیح نیاورده ایشان ،
- همین چه چیزی را بخوانم استاد؟
- بعدش عبارتی ندارد که چرا ضعیف است ؟
- نه هیچ چیزی ،
- خوب خود متن جامع الصغیر را بیاورید ،
- متن جامع الصغیر
- الجامع الصغیر ، برای ؟
- برای سیوطی است
- خوب بله ، جلد چند ؟
- فرق نمیکند یک و دو مهم نیست چون روی حروف هجائی است اصلا مهم نیست جلدش لا تحل المسألة ، لا تحل المسألة
- خوب باید در و حاء بگردم یا در لام بگردم
- همین لا تحل المسألة بزنید ،
- در لا می آورد این ها را لا می آورد ،
- مسالة
- همین لا تتحل المسألة بياوريد بس است دیگر یا ذي مرة را بیاورید لذي مرة را بیاورید فرقی ندارد ،
- همین که الان فرمودید ، این را ندارد شاید همان که فرمودید لذي مرة بزنم
- شاید صدقه دارد یا على أنّ المسألة لا تحل شاید یه طور دیگه است مثلا
- ذي مرة
- ذي مرة را بیاورید
- چشم ، این هم الجامع الصغیر ، الفتح الکبیر في ضم الزيادة این هم برای عبدالرحمن است این هم برای او است ،
- نه خود جامع الصغیر را بیاورید خود کتاب سیوطی را بیاورید باز رفتید جای دیگر که
- خوب نیاورد دیگر
- نمیشود که
- خوب حالا که شد
- خوب فیض القدیر را بیاورید فیض القدیر با قاف
- اين هم فيض القدير برای مناهی آن شرح جامع الصغیر است ،
- ندارد استاد،
- لذي مرة
- يا من نمی آوردم نمیدانم ببینید فیض القدیر
- پنج جلد است
- این هم فیض القدیر ، قدیر با قاف است دیگر ؟
- با قاف للمناوي المناوي
- نه
- فتح القدیر داریم فیض القدیر … این فیض القدیر ،
- نه فیض القدیر همچین عبارت لذي مرة را نداریم شاید الف و لام دارد یک کار دیگرش کرده است نمیدانم حالا بگذارید یک بار دیگر …
- ولا لذي مرة مثلاً
- باشد
- ولا لذي مرة شاید بد چاپ کرده ولا لذي یک کلمه استخراج کرده قطعا هست حدیث جای بحث ندارد که ،
- شما فرمودید کتاب ؟
- فيض القدير
- ندارد
- خیلی خوب بزنید کتاب نصب الرایة
- این هم نصب
- الرایة للزيلعي
- بله
- لذي مرة بزنید
- این را چند جا دارد از آن اولش ومن حديث بن ثاني رضي الله عنا فحديث عبدالله بن …
- نه ایشان میگوید از چند تا حدیث است یک دو سه می شمارد بعد میگوید فحدیث فلان اولش بخوانید قوله ، این قوله یعنی قول آن کتاب هدایه مرغینانی ، این احادیث هدایه مرغینانی را تغییر
- یعنی این حدیث عبدالله از اینجا نخوانیم ؟
- نه قبلش اولش یک سطر قبلش قوله از کلمه قوله این قوله برای ماتن است ، که هدایه مرغینانی باشد فقه حنفیه است الان هم هنوز کتاب درسی آنها است تقریبا خیلی میخوانند این کتاب را ،
- الحدیث الخامس
- اها از اینجاست
- قال عليه السلام لمعاذ خذها من أغنيائهم اینجا از اینجا است ؟
- نه قبلش بعدش باید باشد
- بعدش است ؟
- بعدش باید باشد
- حالا ببینید حديث خامس عشر سابع عشر و سادس عشر اینطور نگاه کنید
- ها الحدیث السابع والثلاثون قال عليه السلام لا تحل الصدقة
- ها اين
- قلت روي من حديث عبدالله عمرو ومن عبدالله أبي هريرة ومن حديث حبشي بن یک لحظه پیدایش کنم
- جنادة
- جنادة ومن حديث جابر ومن حديث فتحة ومن حديث عبدالرحمن بن أبي بكر
- عبدالرحمن بن ؟
- أبي بِكر
- أبي بَكر يعني حديث عبدالرحمن بن أبي بكر پسر ابی بکر
- ومن حديث پسر آن دومی این
- خیلی سند دارد معلوم شد ، معلوم شد ، تازه باز هر حدیثی ممکن است چند راه داشته باشد یکی یکی با نصب الرایه کار نکردید آخر شاید من چهل پنجاه سال با نصب الرایه کار کردم اینطوری حساب میکند مثلا یک حدیث که می آورد، الان ببینید چند نفر را اسم برد ،
- بله
- خوب حالا
- حالا واما حدیث عبدالله بن عمرو
- الان اینجا میگوید فحديث عبدالله بن عمرو أخرجه أبوداوود والترمذي عن سعد بن إبراهيم عن ريحان بن يزيد عن عبدالله بن عمرو عن النبي قال لا تحل الصدقة لغني ولا لذي مرة
- آن سعد بن فلان را میشناسد آن بعدیش نشناخت آن عبدالله بن عمرو هم که ثقه بعد چه میگوید ایشان بعدش ؟
- الان عرض میکنم ،
- بعد ارزیابی میکند قال فلان ثقة ضعيف اینطوری میکند بین آن تا قبل از عبدالله بن عمرو آن وسطی را نشناختم ، الان …
- إنتهى ، أخرجه أبوداوود عن إبراهيم بن سعد عن أبيه والترمذي عن سفيان عن سعد وقال حديث حسن وقد رواه شعبة عن سعد فلم يرفعه إنتهى
- ها شبهه چیز دارد موقوف باشد یعنی شبهه این دارد که کلام خود عبدالله باشد
- شعبة شعبة ،
- میدانم نه شعبة فلم يرفعه از عبدالله بن عمرو مراد از لم یرفعه این ، یعنی عبدالله از رسول الله نقل نکرده ، احتمالا کلام خود ، یعنی احتمالی که در ضعفش هست در سند بد نبود احتمال ضعفش روی این است که این مرفوع نباشد موقوف باشد کلام خود عبدالله باشد ،
- حالا دوباره بعد از ابی هریره می آورد
- نه این تتمه این تمام شد برای حدیث عبدالله بن عمرو تمام شد
- قال صاحب تنقيح نمیدانم وريحان بن يزيد قال أبوحاتم شيخ مجهول
- گفتم این را نشناختم این را هم راست گفتم ببینید گفتم به شما دومی را نشناخت این ریحان ، تا گفتید فلان عن ریحان گفتم این یکی را نشناختم ، پس معلوم می شود بزرگانشان هم گفتند شیخ …
- البته میگوید وثقه بن معين
- معين يحيى بن معين گفتم من به ذهنم نیامد ریحان گفتید الریحان گفتید این یکی را الان در ذهنم نیامد
- وقال إبن حبان كان أعرابياً صدوقاً
- یعنی آدم همینطوری بیابان گرد آدم چیزی بوده آدم عوامی بود اما دروغ نمیگفت
- بعدی هم میگوید رواه بن حبان في صحيحه از طریق ابی هریره
- خوب طریق ابن حبان في صحيحه عن طريق أبي هريرة
- بله
- این صحیح ابن حبان را ما آن وقتها فقط از همین راه فقط ابن حبان صحیحش را بعدها یک کتابی که ترتیب ابن حبان را به هم زده چاپ شد باز ما به آن مراجعه میکردیم اخیرا خود صحیح پیدا شد خود صحیح ابن حبان چون صحیح ابن حبان خیلی بد ترتیب است ایشان از او نقل میکرد یکی از مزایای این کتاب نصب الرایه این بود پیش ما که از راه این کتاب از صحیح ابن حبان خبردارد میشدیم
- این تنقیح کیست ؟ صاحب التنقیح ؟
- به نظرم ابن دقیق نه آن کتاب الامام است شرح المام است نمیدانم یک حالا الان در ذهنم نمی آید حالا به هر حال بفرمایید بعد حدیث ابی هریره گفت که ابن حبان عن طریق چه کسی ؟
- ورواه إبن حبان في صحيحة في النوع السابع والسبعين
- ببینید اینطوری است که صحیحش باب باب نیست نوع نوع است نوع اول نوع فلان این اشاره به این است
- قال صاحب التنقيح رواته ثقاة إلا أنّ أحمد بن حنبل قال سالم بن أبي الجعد لم يسمع من أبي هريرة إنتهى .
- ها شبهه ارسال دارد ، آن یکی شبهه موقوفیت دارد این شبهه ارسال دارد بعد بخوانید ،
- طريق آخر أخرجه الحاكم في المستدرك عن بن …
- قاعدتا صحیح است نه قاعدتا صحیح است برای حاکم عن بن عيينة نمیشود حذف کرده چون حاکم شاگرد سفیان نیست که ،
- نمیدانم المنسوب عن أبي حازم عن أبيه هريرة
- این سند که خوب است تا ابن عیینه را نمیدانم اما بعدش را که میدانیم منصور بن یونس است منصور بن سعید ، منصور بن یونس از ماست منصور بن سعید از اهل سنت
- قال حديث صحيح على شرط الشيخيني ولم يُخرِجاه
- بله يا احتمال دادند یُخرّجاه هر دویش درست است یک جوری گفتند که حالا معنایش هم فرق میکند بفرمایید
- وشاهده حديث عبدالله بن عمرو ثم رواه بسند السنن وسكت عنه
- راجع به آن اشکال نکرد که این موقوف است یا نه این متن خود کتاب حاکم نیست که نه ؟
- نه دیگر
- ها بعدش ندارد وقال الذهبي ؟ بعدش که ذهبی تعلیق دارد یا ندارد
- نه هیچ چیز ندارد
- خوب بعدش چه دارد کسی تصحیحش کرده یا نه ؟
- طريق آخر أخرجه البزاز في مسنده في اسرائيل عن منصور عن سالم بن ابي الجعل عن أبي هريرة قال البزاز وهذا الحديث رواه بن عيينة عن منصور عن أبي هازم عن أبي هريرة والصواب حديث إسرائيل وقد تابع إسرائيل على روايته أبوحسين فرواه
- تابع إسرائيلَ
- متابعت كرد از اسرائیل ، چه کسی تابع ؟
- ابو ابو این فائده اش است
- وتابع إسرائيل على روايته أبوحسين فرواه عن سالم عن أبي هريرة ثم أخرجه كذلك وهذا نمیدانم مخلاف مخالف ،
- خلاف
- خلاف لكلام الحاكم ، مخلاف لكلام الحاكم
- نه مخلاف ، مخالف لكلام
- مخالف لکلام اینطوری اشتباه نوشته
- بله اشتباه چاپ شده بعد حدیث بعدیش
- وأما حديث حبشي بن جنادة
- این را که خواندیم از ترمذی بعد حدیث دیگر این حدیث حبشی را بگویید چه گفته ، گفته همینطوری غریب یا نه نکته دیگری هم دارد وأما حديث حبشي بن جنادة
- فرواه ترمذي حدثنا علي بن …
- خوانديم خواندیم علی بن سعید
- چه چیزی را بخوانم چه کار کنم ؟
- نه بعد از اینکه إنتهى بعد چه میگوید وقال أبوعيسى حديث غريب من هذا الوجه
- وقال فقط كلمه وقال ، وقال غريب من هذا الوجه
- همین کلام ابو عیسی است دیگر ترمذی است خودش بعد میگوید انتهی
- نه انتهی ندارد ورواه بن ابي شيبة في مصنفه ، حدثنا عبدالرحمن
- إبن شيبة نه إبن أبي شيبة
- ورواه إبن أبي شيبة في مصنفه حدثنا عبدالرحيم به ومن طريقه الطبراني في معجمه
- خوب بعدش
- وأما حديث جابر فأخرجه الدارالقطني في سننه عن الوازع بن نافع عن ابي سلمة عن جابر بن عبدالله قال جائت رسولُ الله
- رسولَ الله
- خوب چیزی نیست قبلش قال جائت
- يعني إمراءة
- صدقةٌ بايد اینطوری باشد
- ها صدقةٌ
- قال جائت رسول الله صدقةٌ فركبه الناس فقال إنّها لا تصلح لغني ولا لصحيح سري ولا لعامل قوي إنتهى والوازع نمیدانم وازع است این ؟
- وازع بله
- والوازع
- ووازع الف لام ندارم ووازع بن نافع
- الف ولام دارد هر دو
- عجب
- بله
- وازع بن نافع هردویش باید بدون الف و لام باشد
- چه عرض کنم اینجا اینطوری است
- هر دویش الف و لام دارد ؟ والوازع بن النافع
- هر دو دارد
- والوازع بن النافع قال ابن حبان في كتاب الضعفاء يروي الموضوعات عن الثقاة على قلة روايته ويُشَبِهُه أنّه لم يتعمدها بل وقع ذلك في روايته
- نه يُشَبِهُه ، ویُشبِهُهُ یعنی فکر میکنیم این باشد نه اینکه وضع کرده ، یعنی اشبه این است ایشان نمیخورد جعل کرده باشد یا موضوع کند ، به ذهن این می آید ویُشبِهُهُ
- ویُشبِهُهُ مانند شده است
- اها احتمال دارد این باشد ،
- ویُشبِهُهُ أنّه لم يتعمدها بل وقع ذلك في روايته لكثرة وهنه فبطل الإحتجاج به إنتهى كلامه
- میگوید بعید است که خودش جعل کرده باشد پیشش واقع شده نقل کرده اما اینکه موضوعات یروی الموضوعات نباشد ، بله بفرمایید
- حالا اگر اجازه بدهید این تکه اش بهتر است ورواه أبوالقاسم حمزة بن يوسف السهمي
- سهمي
- في تاريخ جرجان چون اسم حضرت محمد بن جعفر را دارد میگویم من حديث محمد بن فضل بن حاتم سنا يعني حدثنا دیگر ؟ حدثنا إسماعيل بن بهرام الكوفي حدثني محمد بن جعفر عن أبيه عن جده عن جابر مرفوعاً ، لا تحل صدقة لغني ولا… إنتهى
- این عن جده نباید جده باشد جده ضمیر جده را برگردانده به محمد بن جعفر ، معلوم شد چه میخواهم بگویم ؟ یعنی این محمد عرض کردم ملقب به دیباج است دارای عقب هم هست در کتب انساب هم اسمش … محمد بن جعفر محمد معروف به دیباج از بس زیبا بود به او دیبا میگفتند
- ها من خیال کردم خود حضرت است
- نه محمد بن جعفر عن ابیه یعنی جعفر بن محمد عن جده یعنی امام باقر ، امام باقر از جابر از رسول الله
- آن وقت این چرا مرفوع ، ها خوب …
- نه نه مرفوعا یعنی میخواهد بگوید که کلام جابر نیست وقتی میگویند مرفوعا قال یعنی قال رسول الله مرفوعا به این معنی
- ها نه اینکه رفع در روایت دارد
- نه مرسل نیست یعنی اصلا اینها بعض از بزرگان هم دیدم رفع اهل سنت را با … مثلا اینطور میگویند عن جابر قال یعنی عن جابر قال رسول الله ، اگر گفتند عن جابر مرفوعا قال قال یعنی قال رسول الله اما اگر گفتند عن جابر موقوفا قال یعنی کلام خود جابر ، بعد چه دارد راجع به این حدیث ؟
- همین دیگر انتهی دیگر چیزی ندارد ،
- تعلیقی نزده به روی این حدیث ؟
- نه به این حدیث نزده
- روی این سند تعلیق نزده
- نه
- خیلی سند دارد بعید است آدم بتواند .. ما که سند صحیح داشتیم که الان معلوم شد ،
خوب فتبين بإذن الله تعالى النكتة في ذلك أنّ القوة القريبة من الفعلية بمنزلة فعلية ، نکته روشن شد ؟ إذا طبعاً قد يقال أنّ هذا خاص في باب الصدقة لا يجري في باب الحج ظاهراً النكتة في ذلك نكتة عرفية ، نستبعد أن يكون تعبد خاص يعني الإنسان الذي الآن بحساب له حرفة الآن متمكن صحيح يذهب إلى السوق ويذهب إلى الصحراء ويأتي بحطب ويبيعه هذا كيف يأخذ الصدقة ولو الآن بالفعل مال ليس عنده ليس غنياً بالفعل لكن بما أنّه يتمكن من تحصيل هذا المال بسهولة فيكون بمنزلة الفعلية
- قوه قریبه فرمودید ؟
- قوه قریبه به منزله فعلیت
فتبين بإذن الله تعالى إذا فرضنا أنّ هذا الإنسان في المثال الذي أفاده الأستاد كالحلاق أو مثالنا مداح مثلاً يقراء قصائد في أهل البيت وأصولاً في حياته يعيش من هذا الطريق من الحلاقة الآن هم في سفر الحج يقوم بالحلاقة ويعيش من هذا الطريق ظاهراً يجب عليه الحج لا فرق في ذلك ، سواء كان عنده بالفعل زاد موجود أو تحصيله يكون بمنزلة الحصول ، لأنّ الحصول عنده وجود هذه القوة ذي مرة سوي إذا ما دام هو ذو قوة ذو إستعداد ذو قابلية وشغله هذا الشغل
- خوب الان برای همین چاروادارها و آنهایی که خودشان مثلا هواپیمایی یا خودشان مثلا ماشین و اینها می برند اینها همان جا صدق میکند
- بله
- نباید در سفر چیز باشد درآمدیشان باشد بلکه برای حج باشد ظاهرا
- نه چه فرق میکند ؟ چه فرق میکند ؟ سفر طریقیت دارد چه فرقی میکند ؟ برای درامد باشد یا … نباید عنوان خصوص سفر
على أي ما أفاده الماتن ووافق عليه الأستاد رحمه الله من أنّه فيه إشكال وأنّه لا بد من الزاد فعلاً هذا إنصافاً لا يكن إقامة الدليل طبعاً في ما إذا كان الشخص حياته هكذا ، يعني حياته هو حلاق في قم هم يعيش من أجرة الحلاقة في السفر هم يكون من أجرة الحلاقة فمثل هذا الإنسان إذا صار أيام الحج في تصورنا يجب عليه الخروج طبعاً بشرط أن يكون في السفر مقدار منه … إذا فرضنا مثلاً يمشي مع خمسة لا يفي بفلوس الحج أصلاً فلوس حلاقة خمسة لا يتحصل ذاك شيء آخر إذا فرضنا عنده شغل كالحلاقة أو غيرها وهذا الشغل أصولاً شغله في الحضر وفي السفر هم إذا يروح من طريق هذا الشغل يستطيع أن يذهب إلى الحج ثم يرجع إلى بلده كل ذلك سهل عليه حياته أصلاً هذا الحياة فالظاهر أنّه يجب عليه الحج قال رحمه الله المسألة السادسة إنما تعتبر الإستطاعة من مكانه لا من بلده فالعراقي إذا إستطاع وهو في الشام وجب عليه هذا المطلب صحيح يعني وجوب الخروج إلى الحج ووجوب الحج مبني وإن لم يكن عنده بقدر الإستطاعة من العراق بل ثم تعرض لفرع آخر لو مشى إلى ما قبل الميقات متسكعاً ، أو لحاجة أخرى من تجارة أو غيرها وكان له هناك ما يمكن … یک کم دیگر گیج شدیم باشد برای فردا ان شاء الله آن فرع را چون آقای خوئی هم یک تعلیقاتی دارد بگذاریم یک دفعه بعد بخوانیم …
وصلى الله على محمد وآله الطاهرين
دیدگاهتان را بنویسید